Mało kto wie, jak powstały faworki. Poznaj ponad stuletni przepis
Na liście polskich produktów tradycyjnych są aż cztery wpisy dotyczące chrustu, czyli faworków. Jednak popularność tych ciastek wykracza poza Polskę. Przy okazji dawnego przepisu śledzimy ich pochodzenie.
Chrust, czyli faworki
Faworki chronione są jako produkt regionalny na Śląsku, w województwie opolskim, w Pomorskiem i Kujawsko-Pomorskiem. Jadane są jednak w całej Polsce – zarówno w jej dzisiejszych, jak i tych dawnych granicach. Znane jako chrust czy chruściki, a gdzieniegdzie także grochowinki, zrobiły zawrotną karierę.
Na pytanie, jak powstały faworki, nie ma jasnej odpowiedzi. Technika jest zbyt stara – na pewno już w średniowieczu smażono rozwałkowane ciasto w solidnej dawce tłuszczu. Stąd też rozmaite nazwy w innych językach, takie jak włoscie chiacchiere („ploteczki”), angielskie angel's wings („anielskie skrzydła”) czy litewskie žagarėliai („patyczki”). Różnica leżeć może w cieście, które jest smażone.
Faworki ze zbijanego ciasta
O ile głębokie smażenie zadziała w wypadku większości ciast – naleśnikowego, francuskiego, biszkoptowego czy kruchego, o tyle o kształcie naszych dzisiejszych faworków decyduje inna technika. Chodzi oczywiście o charakterystyczne zbijanie ciasta. Cierpliwe i energiczne uderzanie sprężystą kulą o blat albo pałowanie wałkiem napowietrza je i odpowiada za charakterystyczne purchelki.
Tak powstaje dzisiejszy chrust, zwany też faworkami od francuskiego faveur, oznaczającego kokardkę. I w takiej postaci przepis zapisała jedna z najbardziej znanych kucharek dawnej Polski, Maria Ochorowicz-Monatowa, w 1913 roku.
Dalsza część tekstu pod filmem.
Składniki
- 300 g mąki
- 1 łyżka masła
- 2 łyżki cukru
- 1 jajko
- 1 łyżka octu
- 100 g kwaśnej śmietany
- Cukier puder z wanilią lub torebka cukru pudru
- Smalec do głębokiego smażenia
Faworki z 1913 roku
Do miski przesiewamy mąkę. Dodajemy masło, cukier, jajko i ocet. Zaczynamy dodawać śmietanę i jednocześnie zagniatać ciasto.
Kiedy masa będzie elastyczna i gładka, napowietrzamy je tłuczeniem. Po kilku-kilkunastu minutach rozwałkowujemy cienko i kroimy w paski.
Paski faworków (3-4 x 10 cm) nakrawamy przez środek i przewlekamy, by uzyskać charakterystyczny kształt. Smażymy na smalcu, dobrze rozgrzanym, ale niezbyt gorącym, na złocisty kolor z obu stron. Wyjmujemy na ręcznik papierowy.
Faworki układamy w stosik na talerzu. Posypujemy waniliowym cukrem pudrem. Jeśli go nie mamy, cukier z torebki ubijamy w moździerzu.
Wypróbuj też przepisy na czekoladę dubajską i smażone oponki.
