Przepis na tradycyjne makówki (makiełki)
Przepis na tradycyjne makówki (makiełki)
Makówki to tradycyjne, wigilijne danie, które występuje w wielu różnych odmianach, w zależności od regionu Polski, a łączy je podstawowy i niezbywalny składnik: mak. Szczególnie lubiane są na Śląsku, ale zgodnie z tradycją, można je podawać wyłącznie w okresie świąt Bożego Narodzenia.
Makówki jada się także poza Polską: są popularną potrawą w Niemczech, na Słowacji i na Węgrzech. W Brandenburgii i w Berlinie znane są pod nazwą mohnpielen. Na Węgrzech danie to funkcjonuje pod nazwą mákos guba. Na terenie Polski, poza Śląskiem, często tę potrawę określa się jako makiełki lub makiołki. Szczególnie popularna jest w Poznaniu i Łodzi.
Przygotowanie makówek
Głównymi składnikami makówek są słodkie białe pieczywo i drobno zmielony mak gotowany w mleku z masłem. Inne ważne składniki to suszone owoce (figi, rodzynki, morele, daktyle itp.), migdały i inne rodzaje orzechów (wybór orzechów i bakalii jest bardzo zróżnicowany). Potrawę doprawia się cukrem, miodem, wanilią, cynamonem i rumem.
Chleb kroi się w cienkie kromki i układa warstwami w glinianym garnku lub częściej w szklanej lub kryształowej misce. Po każdej warstwie nakłada się masę z gotowanego maku, z przyprawami i orzechami, tak aby chleb był dobrze namoczony. Wierzch ozdobiony jest dodatkowymi orzechami i owocami. Danie podaje się na zimno, co najmniej kilka godzin po przygotowaniu.
Makiełki łódzkie, wielkopolskie, zagłębiańskie
W Zagłębiu Dąbrowskim i Poznaniu bardziej powszechną jest wersja makiełek na bazie klusek, lub makaronu, natomiast w Łodzi mak przekłada się delikatną białą bułką, lub chałką. W przeszłości, gdy nie stać było gospodarzy na zamorskie bakalie, zastępowano je rodzimymi suszonymi owocami, takimi jak jabłka czy gruszki.
Poniżej 2 przepisy na makówki - makiełki, słodką, aromatyczną potrawę wigilijną
Przepis na łódzkie makiełki
Składniki:
250 g maku1 duża chałka100 g migdałów, blanszowanych, posiekanych100 g orzechów włoskich, posiekanych50 g rodzynek50 g rodzynek sułtanek50 g kandyzowanej skórki pomarańczowej1 l mleka pełnotłustego0,5 l śmietany 30%laska waniliimiód
Sposób przygotowania:
1. Mak wsyp do miski, zalej wodą i odstaw do namaczania na całą noc. Następnego dnia zmiel go 2 razy.
2. W garnku, na małym ogniu, zagotuj mleko ze śmietanką, a po zdjęciu z ognia dodaj miód, skórkę pomarańczową i nasiona z laski wanilii. Płyn powinien być dość słodki, bo nie dodajesz cukru do maku.
3. W misce ułóż warstwę z chałki (pokrojonej na kromki o grubości około 1 cm). Następnie posyp ją warstwą orzechów i rodzynek i nałóż warstwę mielonego maku. Polej wszystko mlecznym płynem.
4. Ułóż kolejne warstwy (chałka, orzechy, mak) i każdą polewaj słodkim płynem, aż do zużycia składników. Na koniec udekoruj wierzchnią warstwę orzechami i rodzynkami.
5. Szczelnie nakryj miskę folią spożywczą i wstaw na kilka godzin do lodówki, a najlepiej na noc, tak by smaki się połączyły.
Przepis na wielkopolskie makiełki z kluskami
Składniki:
Na kluseczki:
2 duże jajka, w temperaturze pokojowej1/2 kg mąki pszennej1/2 szklanki wodysól
Na masę makową:
500 g maku250 g masła50 g fig, posiekanych50 g rodzynek,50 g orzechów włoskich50 g migdałów blanszowanych, posiekanych25 g skórki pomarańczowej,25 g śliwek suszonych, posiekanych25 g moreli suszonych, posiekanychskórka otarta z 1 cytryny3 łyżki miodu0,5 l mleka
1. Mak wsyp do miski, zalej wodą i odstaw do namaczania na całą noc. Następnego dnia zmiel go 2 razy.
2. Przygotuj masę makową: zmielony mak wymieszaj z posiekanymi orzechami, roztopionym masłem; rodzynki uprzednio namoczone w mleku wrzuć do masy, w pozostałym mleku rozpuść miód i całość wlej do maku. Odstaw na bok.
2. Do miski przesiej mąkę, wbij 2 jajka, dodaj zimną wodę i szczyptę soli. Zagnieć ciasto, powinno być elastyczne i miękkie. Zawiń je w folię i odłóż na około 30 min.
3. Ciasto podziel na kilka mniejszych części, każdą po kolei rozwałkuj na cienki placek, po czym potnij na paseczki, obsyp mąką i odłóż na bok.
4. Gotuj kluski w dużym garnku z wrzątkiem, przez około 5 minut (w zależności od grubości ciasta, czas może być krótszy lub dłuższy), aż wypłynął na wierzch. Odcedź, i jeszcze gorące, dodaj do masy makowej. Delikatnie wymieszaj, a po przestudzeniu wstaw do lodówki na kilka godzin.
5. Gotowe makiełki podawaj udekorowana bakaliami i skórką pomarańczową.
