Czy na pewno znasz te tradycyjne wielkanocne dania? W 10 potraw dookoła świata
Prawie na całym świecie świętowanie wiąże się z zasiadaniem przy stole bogatszym, niż na codzień. W tej części świata, gdzie ton nadawało chrześcijaństwo, Wielkanoc to najważniejszy dzień w roku. Jakimi potrawami świętują je ludzie w różnych krajach? Tym bogactwem pomysłów można się zainspirować.
Francja: pieczona jagnięcina
Francuzi, mistrzowie wyrafinowanej i bogatej kuchni, Wielkanoc świętują jagnięciną. Gigot d’agneau, czyli gicz jagnięca, to jedna z ich ulubionych potraw. Tłuste, wolno pieczone mięso świetnie komponuje się z winem, które jest jeszcze jednym znakiem rozpoznawczym Francji. Gicz jagnięcą – Francuzi chętnie jadają także łopatkę – można przyrządzić na dziesiątki sposobów, a magazyny kulinarne przed świętami serwują po kilkadziesiąt wariantów przepisów, które różnią się między innymi dodatkami. Warto wypróbować taki:
Składniki:
- 1 gicz jagnięca z kością, oczyszczona i powiązana
- 6 ząbków czosnku pociętych wzdłuż na ćwiartki
- 4 cebule pocięte na ćwiartki
- 2 łodygi selera naciowego, pocięte w kawałki ok. 8-10 cm
- 2 szklanki wytrawnego białego wina
- 2 pęczki tymianku
- 2 pęczki rozmarynu
- 30 ml oliwy z oliwek
- 2 łyżki masła
Ostrym nożem nacinamy mięso w 24 miejscach. W każdym z nich umieszczamy po ćwiartce ząbka czosnku i kilka igieł rozmarynu. Gicz przyprawiamy obficie solą i świeżo zmielonym czarnym pieprzem, polewamy oliwą i masujemy, by przyprawy nieco wtarły się w mięso. Marynujemy w ten sposób co najmniej godzinę na blacie w kuchni lub – owiniętą folią kuchenną – nawet do 24 godzin w lodówce. W tym drugim przypadku warto pamiętać, by przed pieczeniem wyjąć mięso z lodówki i doprowadzić do temperatury pokojowej.
Rozgrzewamy piekarnik do 240 stopni. W ciężkiej brytfannie układamy cebulę i selera, przykrywamy gałązkami ziół, a na wierzch kładziemy gicz jagnięcą. Po 20 minutach w tej temperaturze zalewamy winem i zmniejszamy moc do 180 stopni. Pieczemy ok. 1,5 godziny, a jeśli używamy termosondy – aż temperatura w mięsie osiągnie 55-60 stopni, w zależności od pożądanego stopnia wysmażenia. Po upieczeniu pozwalamy mięsu odpocząć przez ok. 20 minut pod przykryciem, w temperaturze pokojowej. Na bazie upieczonych warzyw i oddzielonego od tłuszczu soku spod mięsa można przygotować sos pieczeniowy. Taką potrawę warto serwować np. fasolą w sosie pomidorowym.
Argentyna: tarta pascualina
Argentyńczycy pomysł na swoje popisowe wielkanocne danie przywieźli aż z Włoch. Ich pascualina to wytrawna tarta z cebulą i ricottą. Co ciekawe, znajduje się tam jeszcze jeden składnik, który niezwykle doceniamy w Polsce: jest nim botwinka. Popisowa tarta pascualina jest wysoka, pełna botwinkowego nadzienia, a w jej środku mogą się znaleźć nawet całe ugotowane jajka. Za profil smakowy odpowiada też gałka muszkatołowa. Taka tarta pieczona jest pod przykryciem z ciasta. Na ciasto to składa się oliwa, jajko i mąka do pizzy, typu 00.
Meksyk: capirotada
To danie również przybyło do Ameryk z Europy. Częściej jada się je w Wielkim Poście niż w same święta, jest bowiem typowym przykładem kuchni zwanej ubogą. Oparte jest też – co dość znajome – na starym chlebie, który dostaje drugą szansę. Na potrawę składa się pieczywo (np. bolillo, porównywane czasem do francuskiej bagietki). Chleb taki namaczany jest w syropie na bazie brązowego cukru, goździków i cynamonu. Do potrawy dodaje się jabłka, rodzynki, orzechy, suszone owoce i dojrzewający ser. Przepis ten ma swoją wersję mięsną, która sprawia, że może występować nie tylko w Wielki Piątek, lecz także na świątecznych stołach.
1 błąd w przechowywaniu i żurek natychmiast się zepsuje. Unikaj jak ogniaWłochy: pizza rustica
Wbrew nazwie ta potrawa przypomina bardziej to, co nazywamy kiszem (quiche) niż to, co kojarzymy jako pizzę. Do ciasta bez drożdży – tylko mąka, masło i jajka – przygotowuje się farsz z całego bogactwa przysmaków, z których słyną Włosi. Czego tam nie ma! Jest prosciutto, czyli dojrzewająca szynka, jest szynka gotowana (cotto), jest pepperoni – a to dopiero mięsa. Są przecież także sery: mozzarella, provolone, ricotta, pecorino romano.
Na ciasto z sześciu szklanek mąki, pięciu jajek i 500 g masła przygotować można taką oto kombinację farszu z dostępnych przeważnie w sklepach składników:
- 10 jajek (+ jedno do posmarowania ciasta)
- 300 g prosciutto
- 300 g szynki
- 250 g włoskiego salami
- 200 g kiełbasy pepperoni
- 200 g mozzarelli na pizzę
- 1 kg ricotty
- 120 g startego sera pecorino romano
Składniki kroimy w kostkę nie większą niż centymetrowa, pecorino ścieramy na tarce o grubych okach. Jajka wybijamy, mieszamy na dobrze rozbitą masę i łączymy z ricottą. Dodajemy pokrojone składniki, przyprawiamy solą i pieprzem. Ciasto dzielimy na dwie części, jedną dwa razy większą od drugiej. Większą warstwą wykładamy naczynie żaroodporne tak, by krawędź ciasta lekko wystawała ponad brzeg naczynia. Krawędź tę zwilżamy wodą.
Do ciasta nalewamy farsz jajeczny i lekko wyrównujemy. Przykrywamy plackiem z pozostałego ciasta rozwałkowanym tak, by również nieco wystawał poza krawędzie naczynia. Widelcem nakłuwamy pokrywę w kilku miejscach. Pieczemy przez ok. 45 minut w temperaturze 180 stopni, a następnie smarujemy powierzchnię ciasta rozmąconym jajkiem i gotujemy kolejne 45 minut. Podajemy na zimno.
Wielka Brytania: cross buns
W wielu miejscach na świecie wielkanocne dania nawiązują nie tylko do pory roku czy aktu świętowania, lecz także do symboliki samego Zmartwychwstania. Tak jest choćby na Wyspach, gdzie jada się na ciepło bułki z krzyżem, czyli cross bun. Symbolem jest tu nie tylko krzyż. Bułka przyprawiana jest ziołami, które nawiązywać mają do balsamowania Chrystusa, a czasem także skórką pomarańczową, która jest symbolem pokutnej goryczy. Słodkawy chlebek ma więc posmak gałki muszkatołowej i ziela angielskiego. Jest jednak smaczną przekąską z rodzynkami i cynamonem w słodkiej mlecznej bułeczce.
Ukraina: paska
Warto zauważyć, że bliski nam przepis – popularna na Wschodzie paska – nawet nazwą nawiązuje do Wielkanocy, a konkretnie do jej nazwy w greckiej tradycji. Paska to ciasto na bazie mleka, masła, jaj, mąki i cukru. To podstawowy przepis, choć w niektórych krajach, dokąd ciasto to zawędrowało, używa się do niego także twarogu. W Ukrainie paska – podobnie jak u nas formy babki drożdżowej – zawędrowała także do koszyczka ze święconką. Jadana jest z hrudką, czyli „serkiem” z jajek i mleka oraz z buraczkami z chrzanem i kiełbasą.
Rosja: pascha
Paski nie należy mylić z paschą, sernikiem popularnym na północy Rosji. Sam przepis na tę potrawę brzmi znajomo: twaróg, śmietana, masło utarte z żółtkami i cukier dopełnione rodzynkami. Paschę trudno jednak pomylić z innym potrawami ze względu na charakterystyczną formę. Zazwyczaj przygotowuje się ją w postaci ściętej piramidki, której symbolika nawiązywać ma do grobu Chrystusa.
Hiszpania: torrija
Pascha to niejedyne danie wielkanocne o wybitnie deserowym charakterze. Hiszpańska torrija jest co najmniej równie słodka, choć może bardziej niż deser przypomina słodkie śniadanie. Nic zresztą dziwnego – przecież najważniejszy moment Wielkanocy, czyli Zmartwychwstanie, dokonać się miało nad ranem. Torrija to chleb smażony w rozbitym jajku z cukrem i mlekiem. Można posypać je cynamonem, polać miodem, a nawet winem.
Grecja: koulourakia
Te słodkie ciastka Grecy chętnie jedzą zwłaszcza w Wielką Sobotę do kawy. Maślane ciastka mają niezwykle ciekawy skład. Na kostkę (250 g) masła i tyle samo margaryny przypada tam:
- 4 jajka
- 1,3 kg mąki
- 150 g cukru
- 150 ml l soku z pomarańczy
- 60 ml mleka
- 4 łyżeczki proszku do pieczenia
- ½ łyżeczki sody oczyszczonej
- 3 łyżeczki wanilii
Ciastka takie pieczone są w rozmaite kształty, takie jak ósemki, podkówki czy zawinięte ślimaczki. Pieczone przez ok. 25 minut w temperaturze 170 stopni, pod koniec pieczenia posmarowane rozbitym jajkiem i posypane sezamem, są świetnym deserem i przekąską w zabieganym świątecznym okresie.
Finlandia: pulla
Jak przystało na Skandynawów, ludzi o specyficznym podniebieniu, Finowie zajadają się ciastem o wyraźnym aromacie kardamonu. Mleczne ciasto drożdżowe jest słodkie dzięki dodatkowi miodu. Jego kształt przypomina znaną nam chałkę – jest ono tak samo plecione w warkocz. Słodką przekąskę dopełniać może lukier. Może na następną Wielkanoc przygotujesz jakąś potrawę ze świata?
Wypróbuj też przepis na lekką sałatkę z pomarańczy i fety oraz dowiedz się więcej o marnowaniu żywności po świętach.