Jajka

Jajko jest bogatym w substancje odżywcze produktem spożywczym. W sztuce kulinarnej zazwyczaj wykorzystuje się ptasie jajka, a najczęściej jaja kurze. Jednak oprócz kurzych jaj spożywa się m. in:. jaja gęsie, przepiórcze, czy też kacze. Oprócz ptasich jaj istnieją także jaja rybie, czyli ikra. Kawior tworzony z ikry jest uważany za jednym z najbardziej wykwintnych specjałów.

Ludzie jedzą jajka około 6 milionów lat. Początkowo nie hodowano ich, a zamiast tego były zabierane z dzikich gniazd. Kur bankiwa pochodzący z Azji, jest przodkiem hodowanej do dziś kury domowej.

Jajko składa się w większości z wody, a oprócz tego z białka, tłuszczu i węglowodanów. 100 gram jajek ma około 147 kcal. Jajka bogate są także w witaminę A, E, D, K, a także witaminy z grupy B. Oprócz tego posiadają wiele składników mineralnych, takich jak fosfor, sód, potas, wapń, żelazo, magnez, cynk, selen czy miedź.

Jajka przygotowywane są w wielu formach. W procesie smażenia powstaje jajko sadzone, omlet oraz jajecznica. Po ugotowaniu powstaje m. in. jajko na miękko, półtwardo oraz na twardo, a także jajko w koszulce. 

Po ścięciu się żółtka podczas długiej obróbki termicznej, traci ono część wartościowych substancji odżywczych. Dlatego też najzdrowsze są jajka gotowane na miękko, czyli takie, w których żółtko jest płynne.

Kurze jaja spotykane w sklepach mają różne oznaczenia. Informują one m. in. o wielkości jajek oraz o sposobie chowu kur, od których pochodzą. Wielkość jajek przedstawiona jest w rozmiarach od S (najmniejszych) do XL (największych). Jednak dużo ważniejszą informacją jest ta o sposobie hodowania kur. Te sygnowane nr 3 pochodzą z chowu klatkowego. Oznaczone nr 2 pochodzą z chowu ściółkowego. Jajka z wolnego wybiegu znaleźć można pod nr 1, a te z chowu ekologicznego pod nr 0. Oznacza to, że im niższy jest numer tym lepiej, zarówno pod względem zdrowotnym, jak i etycznym.

Z jajek powstaje wiele potraw. Wśród nich są omlety, podawane zarówno na słodko, jak i na słono. Oprócz tego jest jajecznic,a od delikatnej, smażonej na maśle, po bogatą w wiele składników, takich, jak szczypiorek, cebula, pomidory czy też pieczarki. Popularną potrawą z jaj są też jajka faszerowane oraz pasty jajeczne.

Jednak oprócz potraw, w których jajka grają pierwsze skrzypce, istnieje także wiele dań, których istotnym składnikiem są właśnie jajka. Są one bowiem konieczne do przygotowania makaronu, a także większości ciast. Oprócz tego używa się ich do potraw mięsnych (jako składnik lub do panierowania). Często występują także jako dodatek do zup, np. do żurku.